Kawitan= Kawiwitan, kawi=sastra, wiwitan=wetan-purwa-kangin-Sangkan, Kamulan, Sangkan Paran, Paran=tetujon.
Yen cening arsa uning ring Sangkan Paran/Kawitan, Sang Kawi/Wiku sane
patut ruruh. Wiku Sane wikan ring kaweruh kawi, Weruh ring sangkan
paran, Sang Pujangga wastane. Yening tan panggih Sang Wiku rereh di
sastra Veda “Itihasa” (It happened so), yen cening sing ngeresep isin
Veda ada “Purana” (Purwaning ana). Sing karesep ada wira carita “Babad”
adane, sing masih karesep ade
“Lelintihan” silsilah adane. Yening sing masih ngerti, Ne Bapa ngelah
kadutan meselet di amben bale daja, jemak lan aud kadutane kujang cening
je dewek ceninge ditu, pang kanti cening ngerti "nak ngujang cening
hidup ke mercapada?". Nah ditu I Belog nyemak kadutan Bapane tur
kasungsung dadi “Pajenengan” di merajan.
Semoga kita bisa
belajar dari cerita diatas, banyak penyimpangan atau lebih tepatnya
degradasi pemaknaan, mencari kawitan (Sangkan paran/ Hakekat hidup)
menjadi mencari silsilah (hubungan biologis/darah), soroh bahkan skup
yang lebih kecil menjadi pajenengan (Arcanam). Dalam Lontar sering
disebutkan "Jangan pernah melupakan Leluhur", ini benar adanya sudah
sepantasnya kita bakti pada Leluhur. Tapi Leluhur bukanlah tujuan,
sehingga ini membuat kita terkotak-kotak dalam soroh, klan, dll. Jadi
ada kelanjutannya untuk mengerti jalan kita pulang kembali pada Sang
Pemilik Hidup.
Weruh ring Kawitan, weruh ring Sangkan Paran,
Asal dan Tujuan, Kangin - Kauh, Putih - Kuning. dari mana kita berasal
dan kemana kita pulangnya. makanya orang yang tidak mengerti asal dan
tujuan hidupnya disebut "Jelma sing nawang kangin - kauh".
Sangkan Paraning Dumadi, Ibaratnya menanam pohon,
Benih adalah Sangkan, Parannya adalah tempat/media/tanah untuk menanam,
dan hasilnya berupa buah (Pala) adalah dumadi untuk kehidupan anak-cucu
kita kelak. begitulah hidup itu mengalir buah menjadi benih lagi dan
seterusnya.
"Gajah mati meninggalkan gading, Macan mati meninggalkan belang"
Besok lusa kita mati meninggalkan apa? "Pajenengan" kah? masihkah anak
cucu ingat akan "Jeneng" kita (Wajah dan Nama kita)?????.